Podkradanie z tętnicy podobojczykowej

Cześć! Tym razem postanowiłem napisać kilka słów o zespole podkradania tętnicy podobojczykowej (subclavian steal syndrome). Będzie to świetna okazja do powtórzenia głównych pni naczyniowych rozpoczynających się od łuku aorty, a także do znalezienia konkretnego znaczenia klinicznego omawianych struktur. Spróbujmy sobie wyobrazić, że krew płynąca w tętnicach nie zawsze płynie w jedną stronę. Będzie to dobry punkt wyjścia do zrozumienia zespołu podkradania tętnicy podobojczykowej.

Najpierw dwa słowa o anatomii

Popatrzmy na rycinę, która świetnie ukazuje główne stosunki anatomiczne. 

Pamiętamy, że z części wypukłej łuku aorty odchodzą 3 a nie 4 naczynia. 

Po stronie prawej:

• łuk ramienno-głowowy (brachiocephalic arch) rozgałęziający się na:
  • tętnica podobojczykowa prawa (right subclavian artery)
  • tętnica szyjna wspólna prawa (right common carotid artery)

Po stronie lewej:

• tętnica szyjna wspólna lewa (left common carotid artery)
• tętnica podobojczykowa lewa (left subclavian artery)

Na zdjęciu możemy zauważyć, że od tętnic podobojczykowych odchodzą naczynia biegnące ku górze i przyśrodkowo, które ostatecznie ulegają połączeniu. Są to tętnice kręgowe (vertebral arteries), które łączą się w tętnicę podstawną (basilar artery). Graniczy ona od tyłu z mostem i bezpośrednio dostarcza krew do koła tętniczego Willisa.

Zespół podkradania tętnicy podobojczykowej

W takim razie zastanówmy się kto co komu kradnie i w którym miejscu?… 😉 Fizjologicznie krew we wspomnianych tętnicach kręgowych płynie ku górze i dochodzi do naczyń mózgowia. Natomiast w przypadku pojawienia się patologii sytuacja ulega zmianie. Ta patologia to głównie blaszka miażdżycowa, która w omawianym obszarze najczęściej lokalizuje się w bliższym odcinku tętnicy podobojczykowej lewej (fragment zaznaczony kolorem czarnym na rycinie). Przyczyną zwężenia mogą być także układowe zapalenia naczyń czy anomalie naczyniowe. 

Co dzieje się z przepływem?

W związku ze zwężeniem krew w lewej tętnicy kręgowej zamiast biegnąc ku górze płynie w dół do tętnicy podobojczykowej lewej. Tylko skąd to naczynie posiada ten życiodajny płyn? Otóż czerpie (podkrada) z przeciwstronnej tętnicy kręgowej, która to odchodzi od tętnicy podobojczykowej prawej.

Jak myślicie jakie są skutki takiej sytuacji?:

• Objawy niedokrwienia kończyny górnej lewej: ból, drętwienie, mrowienie 
• Objawy niedokrwienia mózgowia: zawroty głowy, zaburzenia równowagi/widzenia/słuchu

Co dalej?

Myślę, że ująłem kluczowe zagadnienia co do tego zespołu (zaznaczam, że jest to najczęstszy wariant, natomiast zwężenia mogą występować w różnych miejscach). Teraz pytanie do Ciebie jak myślisz w jaki sposób moglibyśmy potwierdzić diagnozę i jakie mogłoby być nasze postępowanie? Jestem ciekaw Twoich pomysłów, podziel się nimi w komentarzu 😉

Dziękuję, że doczytałeś do końca i pozdrawiam serdecznie!