Cześć! Tym razem wrzucam temat z zakresu anatomii topograficznej jamy brzusznej. Badanie brzucha można przeprowadzić na wiele sposobów, ale najlepszy efekt diagnostyczny można osiągnąć wtedy, kiedy rzeczywiście wiemy jakie struktury znajdują się pod uciskaną częścią skóry. Wydaje się, że jest to oczywiste, przecież każda osoba, która zna chociażby podstawy biologii, wie gdzie znajduje się żołądek, okrężnica czy jelito cienkie. W porządku, pytanie tylko czy u każdego dany narząd znajduje się dokładnie w tym samym miejscu i czy czasem nie potrzeba nam jakiś topograficznych punktów odniesienia, które umożliwiałyby nam obiektywizację lokalizacji poszczególnych narządów 😉 Zapraszam do lektury 😉
Trójkąt Labbego
Zacznijmy od trójkąta Labbego (Labbé triangle) – jest to miejsce, w którym przednia ściana brzucha styka się bezpośrednio z żołądkiem. Wymieńmy ograniczenia i popatrzmy jak to wygląda na rycinie:
- Wątroba – dolna krawędź
- Lewy łuk żebrowy
- Okrężnica poprzeczna lub krzywizna większa żołądka (ograniczenia, które są na przemian wymieniane w źródłach, ale określają właściwie to samo miejsce, gdyż struktury te łączą się ze sobą poprzez więzadło żołądkowo-okrężnicze)
Znajomość trójkąta Labbego pozwala przeprowadzić bardziej świadome badanie palpacyjne brzucha, szczególnie jeśli dodatkowo pacjent w wywiadzie podaje ból występujący w okolicy nadbrzusza środkowego (mniej więcej rzut żołądka).
Przestrzeń Traubego
Określana również jako przestrzeń półksiężycowata Traubego (Traube’s semilunar space). Jest ograniczona dość nieregularnie:
- Lewe płuco – dolny brzeg
- Śledziona – krawędź przednia
- Lewy łuk żebrowy
- Wątroba – dolna krawędź
Rzeczywiście w pewien sposób przypomina półksiężyc… 😉 Finalnie możemy stwierdzić, że przestrzeń ta zawiera się między VI przestrzenią międzyżebrową a łukiem żebrowym oraz dochodzi mniej więcej do linii pachowej środkowej.
Kliniczne znaczenie przestrzeni Traubego
Przestrzeń Traubego jest jeszcze istotniejsza klinicznie, gdyż jej ocena umożliwia stwierdzenie splenomegalii (powiększenia śledziony). W tym przypadku wykorzystujemy opukiwanie. Fizjologicznie w tej przestrzeni występuje odgłos opukowy bębenkowy. Jest to związane z obecnością dna żołądka, który w tej części najczęściej jest wypełniony powietrzem. Z kolei gdy pojawia się odgłos stłumiony to może to być związane z kilkoma przyczynami:
- Pacjent zjadł obfity posiłek i w związku z tym dno żołądka nie jest wypełnione powietrzem
- Występuje płyn w opłucnej po stronie lewej
- Rzeczywiście pacjent ma powiększoną śledzionę (splenomegalia)
- Ewentualnie pacjent jest na tyle otyły, że nie wiemy czy stłumienie wynika obecności tkanki tłuszczowej czy nie
Po tej wnikliwej analizie topografii brzucha myślę, że będziesz umiał lepiej ocenić stan pacjenta w czasie badania brzucha 😉 Z drugiej strony wkraczamy w czasy, gdzie badanie USG będzie coraz bardziej dostępne, a umiejętność posługiwania się głowicą będzie równoważne z korzystaniem ze stetoskopu. Niemniej jednak, aby dobrze ocenić obraz z USG trzeba dobrze znać anatomię… 😉
Pozdrawiam i powodzenia w Twoim rozwoju naukowym!